ថ្មីៗនេះ ពិភពលោកមានការភ្ញាក់ផ្អើល រំភើប និងរីករាយបន្ទាប់ពីបានឃើញដំណើរការប្រព្រឹត្ដិទៅ និងលទ្ធផលបឋមនៃការបោះឆ្នោតសកលនៅប្រទេសភូមា ដែលបានប្រព្រឹត្ដទៅកាលពីថ្ងៃអាទិត្យទី៨ ខែវិច្ឆិកា កន្លងទៅថ្មីៗនេះ។ ក្នុងនោះអ្នកចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតប្រមាណ៣២លាននាក់ ហើយអ្នកដែលបានចេញទៅបោះឆ្នោតមានចំនួនជាង៨០%។
ប្រជាពលរដ្ឋភូមាបានបោះឆ្នោតទុកចិត្ដលើគណបក្សប្រឆំាងរបស់លោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី។ គេអាចប៉ាន់ស្មានថា គណបក្សលោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី អាចទទួលអាសន:បានលើសពី២/៣នៅក្នុងសភាទាំងពីរ។
ក្នុងន័យនេះ គេអាចទាញការសន្និដ្ឋានថា ប្រសិនបើគ្មានការជំទាស់ពីក្រុមយោធា ដែលកំពុងកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃនោះ គឺលោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី នឹងក្លាយជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលភូមា នៅដើមឆ្នាំ២០១៦ ខាងមុខនេះជាពុំខាន។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ គេឃើញលោក ថេន សេន ប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ន និងអគ្គមេបញ្ជាការយោធា គឺលោក មិន អ៊ុងលំាង ក៏បានប្រកាសគំាទ្រលទ្ធផលបឋមនេះ ដោយបានចេញសារជាផ្លូវការអបអរសាទរជូន លោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី ផងដែរ ។
ជាការពិតណាស់ ក្នុងភាពជាក់ស្ដែងនេះពុំមាននរណាម្នាក់ ដែលមិនអបអរសាទរនឹងលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅប្រទេសភូមា នោះទ្បើយ ព្រោះពិភពលោក និងបក្សប្រឆំាងប្រទេសនេះ ធ្លាប់មានការខ្លោចផ្សារក្នុងចិត្ដ និងខកចិត្ដយ៉ាងខ្លំាងកាលពីឆ្នាំ១៩៩០ ខណៈដែលគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យជាតិ (NLD) បានឈ្នះសន្លឹកឆ្នោតជាង៨០% បានទទួលអាសនៈលើសភាគច្រើនដាច់ខាត តែត្រូវរបបយោធាមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលនេះ ព្រមទំាងឃុំខ្លួនលោកស្រី ស៊ូជី នៅក្នុងផ្ទះ មិនឲ្យមានសេរីភាពជាច្រើនលើកច្រើនសារ សរុប១៥ឆ្នាំ។
ទន្ទឹមនឹងការអបអរសាទរនេះ បើគេក្រទ្បេកមកមើលមេដឹកនាំបក្ស និងក្រុមប្រឆំាងនៅកម្ពុជា ដែលតែងតែមានគំនិតប្រឆំាងនឹងរាជរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះ ពួកគេបានធ្វើការវិភាគក្នុងស្ថានភាពមួយ ដែលពួកគេសង្ឈឹមថាអាចនឹងបានទទួលជ័យជំនះនៅពេលបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ ជាស្រេច ដូចភូមាដែរ។
ពួកគេបានផ្ញើសារនយោបាយតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកយ៉ាងគឃ្លើន ដែលបង្កឲ្យមានបរិយាកាសអាប់អួរ បន្ថែមដុតកំដៅនយោបាយឲ្យកាន់តែក្ដៅ។ សារនយោបាយទំាងនេះមានខ្លឹមសារមុតៗដូចជា «លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្ដីកម្ពុជាត្រូវហ៊ានចុះចេញពីតំណែង ត្រូវហ៊ានផ្ទេរអំណាចឲ្យមេបក្សប្រឆំាងដោយសន្ដិវិធី ដូចជាគណបក្សកាន់អំណាច និងក្រុមមេដឹកនំាយោធា នៅភូមានោះផងដែរ»។
ក្នុងបរិការនេះ អ្នកនយោបាយមួយចំនួនក្នុងស្រុកគេមានសេចក្ដីងឿងឆ្ងល់ លាយទ្បំនឹងសេចក្ដីបារម្ភ គេចោទសួរថា តើហេតុអ្វីក៏ជានិច្ចកាលក្រុមប្រឆំាងទំាងនេះ យកកម្ពុជាទៅប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសនានា។ តើហេតុអ្វីក៏ពួកគេមិនដែលនាំគ្នាក្រេបជញ្ជក់នូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបានចាប់ផ្ដើមមានកំណើត កវែកកឆ្នាំងចាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ដិភាពទីក្រុងប៉ារីស ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១។
តើពួកគេទំាងនេះមានបានអង្គុយគិតពិចារណាពីប្រវត្ដិសាស្រ្ដខ្មែរ ក្នុងសតវត្សចុងក្រោយទី២០ ទី២១ រហូតដល់ញ៉ាំងឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ដិភាពនេះដែរឬទេ? តើពួកគេមានដែលបានគិតពីសភាពការណ៍នៅប្រទេសកម្ពុជារាប់សិបឆ្នាំកន្លងមក ទើបបានឈានដល់ថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៣ ដែលសម្ដេចឪ «ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ» បានតស៊ូដណ្ដើមបានឯករាជ្យពីប្រទេសបារំាងឬទេ? តើពួកគេមានដែលបានគិតដល់រដ្ឋប្រហារ ថ្ងៃ១៨ មីនា ឆ្នាំ១៩៧០ ដែលឈានដល់ការបង្កយុគសម័យញ៉ាំងដល់ក្រុមរបបខ្មែរក្រហមប្រល័យពូជសាសន៍ ក្ដាប់អំណាចជិត៤ឆ្នាំ កាប់សម្លាប់ខ្មែរគ្នាឯងអស់ប្រមាណ៣លាននាក់ដែរឬទេ?
តើពួកគេមានដែលបានគិតថា នរណា ឬក្រុមណាដែលបានបូជាជីវិតរំដោះកម្ពុជាឲ្យរួចផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍នេះ រហូតដល់មានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្ដិភាពនៅទីក្រុងប៉ារីសដែលមានប្រទេសមហាអំណាចទំាង៥ និងប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួនទៀត បានខិតខំជួយកម្ពុជា រហូតដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរីកធំធាត់មកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ដែលក្រុមប្រឆាំងបាននិងកំពុងក្រេបជញ្ជក់ និងទទួលផលនូវផ្លែផ្កានេះ?
ករណីទំាងនេះ បើគេប្រៀបធៀបអំពីយុគ្គសម័យដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ គឺខុសស្រទ្បះពីយុគ្គសម័យដែលកើតទ្បើងនៅប្រទេសភូមា បើយើងនិយាយកាត់ឲ្យខ្លី គឺចាប់ពីសម័យកាន់កាប់របស់មហាអំណាចអង់គ្លេសមកលើប្រទេសភូមា រហូតដល់សម័យរំដោះឆ្នាំ១៩៤៨។ បន្ទាប់មកទៀត យុគ្គសម័យក្រុមយោធាធ្វើរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ១៩៦១ រហូតដល់បានកាន់កាប់អំណាចដល់សព្វថ្ងៃ។ សភាពការណ៍គឺខុសគ្នាឆ្ងាយណាស់ពីសភាពការណ៍នៅកម្ពុជា។
ប្រទេសភូមា ក្នុងយុគ្គសម័យនោះគឺត្រូវបិទឈឹង ហើយស្ថានភាពទើបតែបានរើបៗបើកចំហរបន្តិចម្តងៗ ក្រោយឆ្នាំ២០១០ ប៉ុណ្ណោះ។
រីឯនៅកម្ពុជាវិញ បន្ទាប់ពីបានរំដោះប្រទេសជាតិពីក្រញ៉ាំដៃប្រឡាក់ឈាមរបស់របបខ្មែរក្រហមនាថ្ងៃទី៧ មករា ឆ្នាំ១៩៧៩ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាល ដែលដឹកនំាដោយសម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដៃម្ខាងស្រវេស្រវ៉ាពីបាតដៃទទេ ស្រោចស្រង់ជាតិ រំដោះសេដ្ឋកិច្ច រំដោះជីវភាពប្រជាជនកម្ពុជា រាជធានីមួយដែលមានរថយន្ដបួន-ដប់គ្រឿងប៉ុណ្ណោះ គ្មានផ្លូវថ្នល់ដើរ គ្មានស្ពាន ប្រជាជនរស់នៅវេទនាជាទីបំផុត ប្រទេសទំាងមូលរស់នៅស្ងាត់ជ្រងំ។ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន តើពួកក្រុមនិងបក្សប្រឆំាងមានដែលទទួលស្គាល់ថា ពួកខ្លួនបច្ចុប្បន្នកំពុងរស់នៅក្នុងបរិយាកាសទំនើប ធ្វើការក្នុងការិយាល័យទំនើប ជិះយន្ដហោះទំនើប បើកទ្បានទំនើបលើផ្លូវទំនើប ឆ្លងកាត់ស្ពានធំៗទំនើប អង្គុយជជែកគ្នាក្នុងហាងកាហ្វេទំនើបពាសពេញទីក្រុង ការដើរដោយសេរី ប្រកបរបរជីវិតរបស់ខ្លួនដោយសេរី ដែរឬទេ?
ទន្ទឹមនឹងនេះ កម្ពុជាបានបង្ហាញឲ្យឃើញនូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចឡើងខ្ពស់ ដែលពិភពលោកគេចាត់ទុកថាកម្ពុជាមានការអភិវឌ្ឍលឿន សន្ដិសុខ និងសុវត្ថិភាពត្រូវបានធានា។ អ្នកវិនិយោគិន និងក្រុមហ៊ុនទំាងក្នុងប្រទេស ទំាងក្រៅប្រទេសមានមោទនភាពនឹងរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ស្ថាប័នអន្ដរជាតិធំៗ ប្រទេសមហាអំណាចធំៗ គ្មានការព្រួយបារម្ភក្នុងការធ្វើទស្សនកិច្ច ឬក៏យកកម្ពុជាធ្វើជាម្ខាស់ផ្ទះក្នុងកិច្ចប្រជុំខ្នាតអន្ដរជាតិធំៗ។
ក្នុងន័យនេះហើយ អ្នកវិភាគនយោបាយដែលមានសច្ចធម៌ គេបានលើកទ្បើងថា ហេតុអ្វីក៏ពួកប្រឆាំងយកកម្ពុជាទៅប្រៀបធៀបនឹងប្រទេសភូមា ដែលប្រទេសនេះទើបនឹងចាប់ផ្ដើមបើកទំព័រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យតាមរយៈការបោះឆ្នោត ដែលគេកំពុងឃើញលទ្ធផលជាបណ្ដើរៗនេះទៅវិញ? តើពួកគេមានបានគិតថាតើនៅថ្ងៃអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខ បន្ទាប់ពីលទ្ធផលបានចេញផ្សាយពេញលេញនឹងមានដំណើរការប្រព្រឹត្ដិទៅយ៉ាងណាទៀត? ម្យ៉ាងវិញទៀត របបគ្រប់គ្រងរបស់ភូមាបច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត ថ្វីត្បិតមានការផ្ទេរអំណាចទៅឲ្យគណបក្សឈ្នះឆ្នោតថ្មីយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏អំណាចពិសេសគឺស្ថិតនៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃនៃក្រុមយោធាដដែល គឺយោធាជាអ្នកកាន់កាប់អំណាចការពារ សន្តិសុខជាតិ ការគ្រប់គ្រងព្រំដែន និងអំណាចពិសេសមួយទៀត ខណៈប្រទេសត្រូវប្រកាសអាសន្ន ដែលពេលនោះអំណាចនេះត្រូវធ្លាក់លើក្រុមយោធាទំាងស្រុង។
ត្រង់ចំណុចនេះយើងឆ្ងល់ណាស់ថា ហេតុអ្វីក៏ក្រុមប្រឆំាងល្ងង់ខ្លៅដល់ម្ល៉េះ ដែលរឿងនេះខុសគ្នាទំាងស្រុងពីស្ថានភាពនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន។
ក្រុមប្រឆំាងគឺពិតជាកំពុងវង្វេងវង្វាន់មែនទែន ដែលបានប្រៀបធៀបដំណើរការប្រព្រឹត្តទៅនៃនយោបាយនៅប្រទេសភូមា ជាមួយនឹងនយោបាយនៅប្រទេសកម្ពុជា!
