សុភាសិតបុរាណខ្មែរ តែងផ្តល់ដំបូន្មានមួយនេះ ដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ កុំឲ្យដេកស្រមើស្រមៃ ថានឹងមានភ្លៀងផ្គរបាក់មេឃ ហើយសង្ឃឹមថានឹងមានទឹកប្រើហូរហៀរ ដោយគ្រាន់តែមានពពកខ្មៅហោះកាត់ដំបូលផ្ទះ ក៏នាំគ្នាចាក់ទឹកបាតបំពង់ចោលអស់។
ក៏ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកនយោបាយ និងអ្នកវិភាគមួយចំនួន ជាពិសេសក្រុមអ្នកវិភាគដែលមាននិន្នាការប្រឆាំង គឺមិនត្រូវដេកស្រមើស្រមៃតែផ្តេសតែផ្តាស់ ដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយសម្រាប់ក្រុមខ្លួន តាមរបៀបការធ្វើវិភាគបែបស្ទើរភ្លើងនោះទេ។
ក្រោយពីមរណៈភាពរបស់លោក ជា ស៊ីម ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមក មានទស្សនៈ របស់អ្នកវិភាគ និងអ្នកនយោបាយមួយចំនួន ខ្លះថាអាចនឹងមានការប្រេះឆាផ្ទៃក្នុងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បើលោក ហ៊ុន សែន មិនបានយកចិត្តក្រុមលោក ស ខេង ហើយខ្លះទៀតថាមិនអាចមានភាពរង្គោះរង្គើផ្ទៃក្នុងបក្សទេ។
តើការបាត់បង់ លោក ជា ស៊ីម នឹងធ្វើឲ្យគណបក្សកាន់អំណាចមួយនេះរង្គោះរង្គើផ្ទៃក្នុងដែរឬទេ?
បើតាមប្រវត្តិ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបដិសន្ធិនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៥១ ដែលជាគណបក្សមានអាយុចាស់វស្សា បើប្រៀបធៀបនឹងគណបក្សនយោបាយដទៃទៀតនៅកម្ពុជា ហើយបានវិវឌ្ឍរីកចម្រើន និងទទួលបានជោគជ័យជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងឆាកនយោបាយ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលកម្ពុជា បានប្រកាន់របបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស តាមបែបរបបរាជានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញមក គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺជាគណបក្សដែលទទួលបានការគាំទ្រឈានមុខគេ ដោយទទួលបានជ័យជំនះលើការបោះឆ្នោតជាបន្តបន្ទាប់ ចំនួន ៤ អាណត្តិរួចមកហើយក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។ កត្តាចម្បង ដែលធ្វើឲ្យអ្នកវិភាគរឿងនយោបាយ ចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងទៀតនោះ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាគណបក្សមួយមិនដែលមានរឿងអាស្រូវ ឬបញ្ហាបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងបក្ស ដូចគណបក្សដទៃឡើយ។ ការបាត់បង់លោក ជា ស៊ីម ដែលជាប្រធានបក្សជាង ២០ឆ្នាំនោះ មិនអាចធ្វើឲ្យគណបក្សនេះមានភាពរង្គោះរង្គើផ្ទៃក្នុងបានទេ ផ្ទុយទៅវិញ វារឹតតែធ្វើឲ្យបក្សនេះ កាន់តែខ្លាំង និងរឹងមាំថែមទៀត។
តាមពិត ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សុទ្ធតែជាអ្នកចាស់ទុំខាងនយោបាយ។ គណបក្សតែងគិតគូរ និងបានគូសវាសគន្លងនយោបាយសម្រាប់ដឹកនាំបក្សយ៉ាងល្អិតល្អន់សម្រាប់ពេលអនាគត ដូច្នេះ បើទោះបីជាមានការបាត់បង់ប្រធានគណបក្សរបស់ខ្លួន ក៏បក្សមួយនេះនៅតែរឹងមាំដដែល។ មូលហេតុដែលធ្វើឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា រឹងមាំនោះ គឺដោយសារគណបក្សនេះមានប្រជាធិបតេយ្យផ្ទៃក្នុង ហ៊ានទទួលយកនូវការរិះគន់ និងកែលំអរ គណបក្សក៏មានបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងបក្សយ៉ាងត្រឹមត្រូវ និងមានគោលនយោបាយជាក់លាក់។ ម្យ៉ាងទៀត គណបក្សនេះមានចំណុចខ្លាំងមួយ គឺការចេះថែរក្សាគ្នា ទោះបីសមាជិកណាម្នាក់មានវ័យចំណាស់ក៏ដោយ ក៏គេនៅតែថែរក្សាឲ្យមានតួនាទីក្នុងបក្ស និងក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលដែរ ដែលចំណុចនេះ គណបក្សដទៃទៀតគ្មាន និងតែងតែបោះបង់សមាជិកខ្លួនចោល ដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។
ម៉្យាងទៀត ចរិតរបស់មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដែលតែងតែរិះគន់ និងវាយប្រហារមកលើមេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកន្លងមក បែរជានៅពេលដែលលោក ជា ស៊ីម ទទួលមរណៈភាព ទើបលើកពីវីរៈភាពបែបនេះ គឺអាចក្នុងន័យ លើកពីគុណសម្បត្តិមេដឹកនាំម្នាក់ ក្នុងគោលបំណងបង្ហាញពីគុណវិបត្តិមេដឹកនាំម្នាក់ទៀតវិញប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ នេះគឺជាការបញ្ជាក់អំពីចរិតនយោបាយខ្មៅកខ្វក់ ដើម្បីចិញ្ចឹមចិត្តឡើងកាន់អំណាចតាមគ្រប់មធ្យោបាយទៅវិញទេ។ សូមក្រុមប្រឆាំងកុំដេកស្រមើស្រម៉ៃរបៀប «ចាក់ទឹកបំពង់ រង់ចាំទឹកភ្លៀង» នោះ។
ជារួម ការប្រើវោហាសាសន៍ ញុះញង់មន្ត្រីដែលធ្លាប់ជាមនុស្សស្និតនឹងលោក ជា ស៊ីម ឲ្យស្អប់បេក្ខភាពប្រធានគណបក្សថ្មី គឺលោក ហ៊ុន សែន នោះគឺមិនអាចមានឥទ្ធិពលមកបំបែកបំបាក់ផ្ទៃក្នុងគណបក្សបានឡើយ ហើយទស្សនៈ ដែលរំពឹងថាអាចនឹងមានការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សនោះ គឺជារឿងស្រមើស្រមៃ៕